Forum otwartej nauki w Helsinkach

We wtorek 25 listopada w Helsinkach odbędzie się Open Science and Research Forum, zorganizowane w ramach Open Science and Research Initiative, czyli programu fińskiego Ministerstwa Nauki i Kultury na lata 2014–2017, którego głównym celem jest uczynienie z Finlandii kraju przodującego w otwartości w badaniach naukowych.

Podczas wtorkowego spotkania, które ma służyć wymianie doświadczeń między specjalistami zajmującymi się promowaniem i wdrażaniem otwartej nauki, wystąpi wielu prelegentów z samej Finlandii, jak i spoza jej granic, m.in. John Willinsky z Public Knowledge Project, Cameron Neylon z PLoS (obszerne wywiady z oboma ekspertami są dostępne w sekcji Rozmowy naszego serwisu) czy Bo-Christer Björk z Hanken School of Economics – współautor ostatniego raportu opublikowanego przez Platformę Otwartej Nauki "Analysis of Economic Issues Related to Open Access to Scientific Publications". Centrum Otwartej Nauki będzie reprezentował dr Łukasz Bolikowski, który w opraciu o raport PON "Otwarta nauka w Polsce 2014. Diagnoza" przedstawi krajową sytuację w tym obszarze.

Forum jest planowane na godziny 9.00–15.00, a jego transmisja na żywo będzie dostępna tutaj.

Więcej szczegółowych informacji na temat stanu otwartej nauki w Finlandii można znaleźć na stronie programu Open Science and Research oraz w osobnej prezentacji.

 

Otwarta nauka jednym z priorytetów kanadyjskiego rządu

Władze Kanady, która w 2014 roku przystąpiła do Open Government Partnership, ogłosiły właśnie oficjalny plan działań dotyczący otwartego rządu na lata 20142016. W projekcie wyodrębniono trzy główne obszary – otwarte informacje, otwarte dane oraz otwarty dialog. Szczegółowe zadania realizowane w ich ramach mają przełożyć się na poprawę dostępu do informacji, rozwój nowych technologii, wzrost zaangażowania obywateli, a także zwiększenie przejrzystości działań w instytucjach publicznych.

W odniesieniu do otwartych danych rząd Kanady zamierza skoncentrować się na współpracy instytucji rządowych różnych szczebli, a także sektora prywatnego. Celem tych działań ma być uspójnienie oferowanych usług, jak również zachęta do ponownego wykorzystywania i komercjalizacji danych. Wsparcie będzie udzielane także inicjatywom międzynarodowym, co wzmocni zarówno sam ruch promujący otwieranie danych, jak i Kanadę jako lidera w obszarze otwartego rządu.

W przypadku otwartych informacji naczelną rolę ma odgrywać otwarta nauka. Rząd Kanady zamierza objąć otwartym dostępem badania finansowane ze środków publicznych, tak by umożliwić nawiązywanie lepszej współpracy ze środowiskami naukowymi, sektorem prywatnym oraz całością społeczeństwa. Otwarty dostęp ma dotyczyć zarówno publikacji naukowych, jak i danych badawczych.

Cele przewidziane w obszarze otwartej nauki na lata 2014–2016 zakładają m.in.:

  • opracowanie i publikację planu wdrożenia otwartej nauki i jego społeczne konsultacje;

Inauguracja Repozytorium Wiedzy Politechniki Wrocławskiej

14 listopada na Politechnice Wrocławskiej odbyła się uroczysta inauguracja Repozytorium Wiedzy, będącego istotną inicjatywą uczelnianego Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo-Technicznej (CWINT), które funkcjonuje od 1 stycznia 2014 roku. Nowoczesna siedziba Centrum powstała w ramach projektu "Środowiskowa Biblioteka Nauk Ścisłych i Technicznych na potrzeby Innowacyjnej Gospodarki" (BIBLIOTECH). Uroczyste otwarcie budynku miało miejsce tego samego dnia i było pierwszym wydarzeniem w kalendarzu rozpoczynających się obchodów 70-lecia Politechniki Wrocławskiej.

Podczas uroczystości otwarcia Repozytorium rektor Politechniki Wrocławskiej profesor Tadeusz Więckowski wygłosił deklarację zapowiadającą wdrożenie otwartego mandatu na uczelni.

Wrocławskie Repozytorium Wiedzy to kolejne polskie repozytorium instytucjonalne. Jak deklarują twórcy, jego celem jest nie tylko otwarte udostępnianie dorobku naukowego pracowników i studentów uczelni, ale również informowanie o prowadzonych na Politechnice projektach, jak i aktywny udział w transferze wiedzy między uczelnią a podmiotami zewnętrznymi.

Podczas uroczystości otwarcia wystąpił m.in. profesor Marek Niezgódka – dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego.

Paperity – agregator otwartych artykułów naukowych

Rozproszone treści naukowe stanowią niemały problem dla każdego badacza zbierającego materiały na interesujący go temat. Odpowiedzią na te trudności są m.in. wyszukiwarka Google Scholar, agregatory repozytoriów, jak również platformy czasopism największych wydawców, które jednak – mimo że pozwalają przeszukiwać duże zasoby – ograniczają się do danej oficyny wydawniczej. Z kolei rejestr otwartych czasopism DOAJ dostarcza informacji o tym, które periodyki spełniają kryteria otwartości, ale nie nadaje się do wyszukiwania konkretnych artykułów.

Uruchomiony niedawno serwis Paperity jest kolejną próbą rozwiązania problemu rozproszenia. To agregator artykułów naukowych opublikowanych w otwartych czasopismach (zarówno w pełni otwartych, jak i stosujących model hybrydowy).

Twórcy podkreślają trzy cechy serwisu: rejestrowanie jedynie tych treści, które są dostępne w modelu otwartym, uniwersalność (serwis agreguje materiały badawcze bez względu na dyscyplinę naukową) oraz wysoką jakość merytoryczną  (treści takie, jak prezentacje biznesowe lub przepisy kulinarne, mają zostać odsiane, nawet gdyby wydawcy zaklasyfikowali je jako publikacje naukowe).

Czy otwartość jest cechą uniwersalną?

Takie pytanie stawia w artykule Otwartość – klucz, który nie pasuje do wszystkich drzwi Michał Starczewski, zastanawiając się nad słusznością i skutecznością stosowania zgeneralizowanego ujęcia otwartości w odniesieniu do różnych obszarów współczesnego świata: nauki, kultury, programistyki itp.

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że prosty komunikat „więcej otwartości” jest dobrym rozwiązaniem przynajmniej z taktycznego punktu widzenia. Adresaci tego komunikatu, atakowani z wielu stron, zostaną w końcu przekonani, że należy wprowadzić otwartość w jak najszerszym zakresie  pisze Starczewski. Niestety, ograniczanie się do prostego hasła nie tylko uniemożliwia pogłębioną diagnozę obecnej sytuacji, ale może okazać się nieskuteczne, ponieważ nie odpowiada na wątpliwości specyficznych grup. Dzisiaj abstrakcyjnie rozumiana otwartość przekonuje już tylko tych przekonanych.

Artykuł prezentujemy w sekcji Opinie.

Zapraszamy do lektury i dyskusji.

Additional information