cOAlition S - w stronę silnych polityk otwartości

Narodowe Centrum Nauki jest jednym z członków zawiązanej 4 września cOAlition S, czyli europejskiego porozumienia instytucji finansujących badania naukowe. Inicjatywa, działająca przy wsparciu Komisji Europejskiej, stanowi rozwinięcie Amsterdam Call for Action on Open Science, dokumentu przyjętego przez Radę ds. Konkurencyjności UE w dniu 27 maja 2016 r.

cOAlition S przyjęła składający się z dziesięciu zasad tzw. Plan S. Jego nadrzędnym celem jest udostępnianie w sposób otwarty wszystkich publikacji z badań finansowanych przez koalicjantów. Zasada ta ma obowiązywać już od 2020 roku, więc instytucje muszą szybko podjąć zdecydowane kroki na rzecz otwartego dostępu. Jak zauważył Carlos Moedas, komisarz UE ds. nauki, badań i innowacji, postulaty Planu S są już w znacznej mierze realizowane w programie Horyzont 2020, największym w historii UE programie finansowania badań naukowych.

Wedle założeń planu, prawa autorskie mają pozostać przy twórcy, a publikacje powinny ukazywać się na wolnych licencjach (na przykład Creative Commons). Grantodawcy mają określić kryteria otwartości czasopism i platform; będą także monitorować respektowanie nowych standardów. Instytucje finansujące badania będą ponadto zwracać się do uniwersytetów, jednostek badawczych i bibliotek o takie sformułowanie polityk i strategii w zakresie publikacji, aby zachować spójność i transparentność.

Obecność NCN w gronie pierwszych sygnatariuszy Planu S wskazuje, że prawdopodobnie niedługo otrzymanie grantu z NCN będzie wiązało się z obowiązkiem zapewnienia przez beneficjentów otwartego dostępu do publikacji. Dla większości polskich badaczy oznacza to nowe standardy, ponieważ dotychczas z takimi rygorystycznymi warunkami spotykali się tylko ci, którzy realizowali granty ze środków europejskich.

Szczegóły

Utworzono: 2018-09-07